W wielu miejscach pracy można spotkać zachowania, które nie są zgodne z wypisanymi na stronach internetowych wartościami, czy kulturą pracy a nawet kodeksem pracy. Jednak są akceptowane, trwają miesiącami czy nawet latami. Nikt z tym nic nie robi. Osoby, które są obiektem mobbingowych zachowań – jeśli silne psychicznie – trwają w tej sytuacji, inne szukają dla siebie miejsca poza organizacją, inne jeszcze schodzą do poziomu ofiary – tracąc przy tym zdrowie psychiczne i fizyczne.
Niektórzy chętnie też pod hasło mobbing podłączają też zwykłe działania przełożonych czy kolegów – które z mobbingiem nie mają nic wspólnego. Np. Manager deleguje zadania – które wynikają z umowy o prace i szczegółowego zakresu odpowiedzialności pracownika. Ten z powodu niskich kompetencji nie wykonuje zadań rzetelnie, nie dostarcza ustalonych efektów. Gdy dostaję kolejne informacje zwrotne od przełożonego – idzie na skargę do HR, że Szef go mobbinguje.
Są też takie osoby, które żyją z mobbingu. Wybierają sobie firmę i Szefa, który ma skłonności do np. utraty kontroli nad emocjami, zatrudniają się i od 2 tygodnia pracy już zaczynają nagrywać wspólne spotkania, korzystać ze wsparcia psychiatry (co może być później dowodem na zniszczenie psychiczne pracownika we współpracy ze „strasznym” szefem) – by mieć gotowy materiał do wyłudzenia odszkodowania w sądzie pracy.
Co mobbingiem zatem jest
Kodeks pracy mówi o tym, że: „mobbing to działanie lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko niemu, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu, wywołujące zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników”.
Jak rozpoznać mobbing
Na pewno warto zwrócić uwagę, że zachowania które dotyczą atakowanej osoby – utrzymują się w czasie (na przykład trwają przez kilka miesięcy, pół roku), a nie są jednorazową sytuacją.
Mobbing dotyczy działań, które mają wpływ na:
- możliwość komunikowania się (takich jak np.: przerywanie wypowiedzi, reagowanie na uwagi krzykiem, oceną, pogardą i sarkazmem),
- zaburzenia w relacjach społecznych (takich jak np.: odizolowanie miejsca pracy, traktowanie „jak powietrze”, ignorowanie w sytuacjach kontaktu biznesowego, pomijanie przy organizowaniu spotkań czy wspólnych wyjazdów/ wyjść grupy pracowniczych)
- budowanie/ utrzymanie reputacji w firmie (takich jak np.: mówienie źle za plecami danej osoby, rozsiewanie plotek, ośmieszanie i poniżanie na wspólnych spotkaniach i poza nimi, bez udziału danej osoby; kwestionowanie podejmowanych decyzji czy kompetencji osoby; słowne propozycje seksualne)
- jakość sytuacji życiowej i zawodowej (takich jak np.: nieprzydzielanie ofierze zadań do wykonania, zlecanie wykonania prac bez związku z jej obszarami odpowiedzialności; delegowanie zadań poniżej umiejętności osoby; zarzucanie wciąż nowymi zadaniami do wykonania z natychmiastowym terminem wykonalności; dawanie zadań przekraczających możliwości i kompetencje ofiary w celu jej zdyskredytowania)
- zdrowie psychiczne pracownika (takich jak np.: zmuszanie do wykonania prac szkodliwych dla zdrowia, grożenie przemocą fizyczną, działania o podłożu seksualnym).
Powyższe elementy muszą zaistnieć łącznie – aby pracownik mógł się domagać roszczeń na podstawie przepisów prawa mówiących o mobbingu.
Czasami zanim pracownik jednak pomyśli, aby skorzystać z przysługujących mu praw i zgłosi temat np. do Państwowej Inspekcji Pracy, stowarzyszenia antymobbingowego, czy wynajmie prawnika – szuka pomocy w swojej organizacji. Zgłasza wówczas temat Szefowi Szefów, Przełożonemu lub idzie do HR. W niektórych organizacjach nikt z tej grupy wsparcia nie reaguje i pracownik zostaje w takiej sytuacji sam, ma poczucie bezradności i osamotnienia. Co więcej, nie reagują też koledzy, którzy na co dzień mogą być obserwatorami czy współuczestnikami niszczących daną osobę sytuacji. Dlaczego tak się dzieje?
Przyzwolenie otoczenia na przemoc
Czasami następuję rozproszenie odpowiedzialności w grupie (to nie ja muszę pomóc czy zareagować), czasami to strach i lęk, żeby się nie narazić oprawcy (bo ma kontakty, silną pozycję w firmie, zna kogo trzeba), czasami silne przekonanie – że to nie moja sprawa i nie chce się wtrącać, czasami brak wiedzy o tym – co można i należy zrobić.
Wtedy ofiara przemocy zostaje sama ze swoimi lękami, obawami Mogą pojawić się u niej bezsenność, rozdrażnienie, przewrażliwienie i nadreagowywanie, spadek motywacji i zaangażowania w pracy, spadające poczucie własnej wartości i brak pewności siebie, depresja, kłopoty ze zdrowiem fizycznym, brak poczucia sensu pracy, a nawet życia. To wszystko przekłada się automatycznie na spadek efektywności w miejscu pracy i przydatności pracownika w dotychczasowej roli.
Pamiętaj, że gdy nie reagujesz na przemoc psychiczną w miejscu pracy, współuczestniczysz w niej i dajesz przyzwolenie, by mogła trwać i się dalej rozwijać !!!
Jeśli miałeś do czynienia z mobbingiem w swojej pracy – podziel się swoimi doświadczeniami, aby inni mogli skorzystać z dobrych praktyk i szybciej mogli zadbać o siebie.
***
Diagnoza i rozwój inteligencji emocjonalnej Managera i Zespołu=> EQ Managera
Polub stronę na FB aby być na bieżąco: Beata Stefańska – Psycholog Biznesu
Jeśli ten wpis jest dla Ciebie wartościowy – udostępnij go proszę swoim znajomym na FB lub Linkedin