W swojej pracy w korporacjach spotykam narcyzów i ofiary ich toksycznego wpływu. Nie ma znaczenia, czy narcyzem jest kobieta czy mężczyzna, mają oni bowiem podobne zachowania czy sposób myślenia. Praca z nimi rujnuje życie emocjonalne ich podwładnych a często też i fizyczne. Oni sami nie widzą w sobie wad, nie przyjmują informacji zwrotnych ani też nie maja potrzeby jakichkolwiek zmian. Niestety piastują oni często stanowiska managerskie, odpowiadają za ludzi i ich pracę, awansują i skutecznie docierają na szczyty władzy.
Otoczenie narcyza wie, że coś jest nie w porządku w takiej współpracy, ale nie zawsze potrafi nazwać co właściwie jest przyczyną dyskomfortu. Ludzie czują jednak zmęczenie takimi kontaktami, czują często strach przed reakcjami narcyza, zaczynają wątpić w swoje kompetencje, spada im wiara w siebie i obniża się ich poczucie własnej wartości.
Jak rozpoznać narcyza?
Warto zwrócić uwagę na 5 głównych obszarów:
- Empatia i emocje
- Obraz siebie i porównanie z innymi
- Impulsywność
- Relacje interpersonalne
- Kodeks moralny i osobista odpowiedzialność
Empatia i emocje
- Narcyz czuje się skrępowany swoim życiem emocjonalnym, nie rozumie swoich emocji, nie ma często do nich dostępu ale też przerzuca odpowiedzialność za nie na swoje otoczenie (wpędzanie w poczucie winy za swoje błędy, niedopilnowanie tematów, brak efektów). Może też zaprzeczać emocjom, które są obserwowane przez otoczenie w danej chwili (całym sobą pokazuje, że jest zły, ale twierdzi – że tak nie jest)
- Nie przejawia zainteresowania innymi osobami i ich uczuciami, nawet jeśli pracuje z nimi długo, przebywa w tej samej przestrzeni.
- Krytykuje innych za wszystko co się da.
- Jest zazdrosny lub wyobraża sobie, że inni ludzie mu zazdroszczą (prezentuje podejrzliwość, brak zaufania, zakłada złe intencje innych)
- Zraniony lub sfrustrowany atakuje; wybucha gniewem ale też potrafi się mścić na innych tylko dlatego, że go nie popierają, mają inne zdanie lub wytkną mu brak wiedzy czy konsekwencji.
- Nie zdaje sobie sprawy, w jaki sposób jego zachowanie oddziałuje na innych lub ignoruje tę wiedzę gdy na przykład ktoś daje mu na ten temat feedback.
- Brakuje mu umiejętności społecznych (nie ma pojęcia czym jest empatia)
Obraz siebie i porównanie z innymi
- Zaprząta go myśl o tym, jak jest postrzegany przez innych (szczególnie ważne jest zdanie tych od których zależy ich sukces, kariera, premia – bo zdanie pozostałych jest mniej istotne)
- Bywa arogancki, próżny i wyniosły; wyolbrzymia własne dokonania lub przypisuje sobie chwałę za tematy, które do niego nie należą
- W widoczny sposób zabiega o uwagę i podziw innych.
- Nadmiernie rywalizuje i jest zbyt ambitny.
- Łatwo się obraża; ma skłonność do odbierania niewinnych uwag jako upokarzających i zagrażających.
- Wypowiada pogardliwe uwagi o innych ludziach za ich plecami.
- Ośmiesza innych i sprawia, że bywają niezadowoleni z siebie, wątpią w swoje kompetencje i wiedzę.
Impulsywność
- Brakuje mu często samokontroli; wydaje więcej, niż ma, może żyć ponad stan.
- Może się przejadać, pić za dużo lub używać narkotyków.
- Ma skłonność do pracoholizmu.
- Inicjuje wielkie projekty, ale nie potrafi ich zrealizować.
- Idealizując romantyczną miłość, szybko się zakochuje i odkochuje.
- Podejmuje czasami ważne decyzje życiowe bez zastanowienia lub bez myślenia o konsekwencjach.
- Nie dochowuje wierności w małżeństwie albo związkach intymnych.
Relacje interpersonalne
- Jest zapatrzony w siebie, kontrolujący i wykorzystujący innych.
- Potrafi uwodzić i manipulować (często wiele osób ulega temu dobremu pierwszemu wrażeniu i czarowi narcyza)
- Jest skłonny do nadmiernej zazdrości i bywa zaborczy.
- Dominuje w rozmowie i często przerywa innym.
- Jest podejrzliwy co do motywacji innych ludzi, często wyobraża sobie najgorsze.
- Domaga się bezkrytycznego oddania, podporządkowania i dopasowania.
- Tyranizuje innych, żeby postawić na swoim. Jest mistrzem kontroli.
Kodeks moralny i osobista odpowiedzialność
- Kłamie lub zniekształca prawdę dla własnej korzyści (koloryzuje, przeinacza fakty, dorabia ideologię)
- Obwinia innych o własne błędy lub usprawiedliwia je.
- Świetnie odgrywa rolę ofiary gdy sprawy obracają się przeciwko niemu; manipuluje innymi za pomocą poczucia winy.
- Może popełniać czyny niezgodne z prawem lub nieetyczne i nie ma z tym żadnego problemu (ani refleksji że cos jest nie w porządku).
- Czuje się uprawniony, aby mieć to, czego chce. Wierzy że zasługuje na więcej lub wszystko co najlepsze i skutecznie się takiego traktowania domaga.
- Kiedy inni się z nim nie zgadzają – sprawia, że zaczynają wątpić w siebie; zawstydza ludzi lub ich poniża.
***
Pracujesz z narcyzem i chcesz zadbać o siebie w takiej relacji? – napisz do mnie używając formularza kontaktu, lub po prostu zadzwoń do mnie.
Polub stronę na FB aby być na bieżąco: Beata Stefańska – Psycholog Biznesu
Pokaż mi, że moje treści są dla Ciebie wartościowe – udostępnij proszę ten wpis na FB lub Linkedin
