Zawsze uśmiechnięty? Wysoko funkcjonująca depresja Managera

Oto 15 sygnałów, że Manager może cierpieć na wysoko funkcjonującą depresję.

W biznesie sukces mierzony jest efektywnością, wynikami i zdolnością do działania „pomimo wszystko”. Niektórzy Managerowie są mistrzami w utrzymywaniu pozorów – profesjonalizmu, spokoju, sprawczości. Ale pod tą fasadą perfekcjonizmu, zaangażowania i ambicji, może kryć się coś znacznie bardziej niepokojącego: wysoko funkcjonująca depresja.

To zjawisko jest o tyle podstępne, że nie wyłącza człowieka z działania. Przeciwnie – Manager z wysoko funkcjonującą depresją działa nadal – tylko, że robi to coraz większym kosztem siebie.

Co to jest wysoko funkcjonująca depresja

W terminologii medycznej – to dystymia, czyli przewlekła postać depresji. Objawy są łagodniejsze niż w przypadku depresji klinicznej, ale trwają latami. Osoba z tą formą depresji może codziennie wstawać, chodzić do pracy, prowadzić Zespół i odnosić sukcesy – jednocześnie czując się w środku zupełnie pusta.

Wysoko funkcjonująca depresja nie jest oznaką słabości. To strategia przetrwania. Ale im dłużej działa w ukryciu, tym większe zbiera żniwo – emocjonalne, zdrowotne, relacyjne, zawodowe.

Jak rozpoznać wysoko funkcjonującą

Zerknij na tabelkę z przykładami sygnałów, zachowań i przykładowych wypowiedzi. Łatwiej Ci będzie je zauważyć ale też zareagować na nie u innych lub zatroszczyć się o siebie.

Sygnał	Co możesz zauważyć?	Przykładowe wypowiedzi
1. Chroniczne zmęczenie mimo snu	Osoba śpi, ale wstaje wyczerpana	„Nie wiem, czemu jestem taki wykończony, przecież spałem osiem godzin.”
2. Perfekcjonizm i samokrytyka	Nadmierne poprawianie detali, niezadowolenie z efektów	„To wciąż nie to, mogłem to zrobić lepiej.”
3. Trudność w czerpaniu radości	Brak entuzjazmu, nawet przy sukcesach	„Zaliczyliśmy target… ale to tylko liczby.”
4. Unikanie kontaktów społecznych	Wycofywanie się z rozmów, spotkań, integracji	„Nie mam siły dziś na after – muszę odpocząć.”
5. Wysoki poziom frustracji	Drobne rzeczy wywołują nadmiarowe emocje	„Czemu nikt tu nie potrafi wykonać prostego zadania?!”
6. Brak energii po pracy	Życie prywatne ograniczone do minimum	„Po pracy potrafię tylko wpatrywać się w ścianę.”
7. Przewlekły niepokój	Napięcie, które nie znika	„Ciągle czuję, że zaraz coś się zawali.”
8. Niska samoocena	Skromność przechodzi w dewaluację siebie	„Nie zasługuję na to stanowisko – po prostu miałem szczęście.”
9. Niezdolność do odpoczynku	Ciągła potrzeba działania, trudność w „nicnierobieniu”	„Nie umiem się wyłączyć, nawet w weekend.”
10. Wzorce odraczania	Odkładanie decyzji mimo kompetencji	„Jeszcze nie jestem gotowy, jeszcze coś dopracuję.”
11. Brak satysfakcji z osiągnięć	Nieustanne przesuwanie poprzeczki	„To był sukces, ale co z tego? Trzeba iść dalej.”
12. Niezdolność do proszenia o pomoc	Izolowanie się z trudnościami	„Nie chcę nikogo obciążać swoimi problemami.”
13. Drażliwość i impulsywność	Nagłe reakcje emocjonalne, agresja słowna	„Wystarczy jedno głupie pytanie i wybucham.”
14. Trudność z koncentracją	Przeskakiwanie myśli, brak skupienia	„Ciągle coś robię, ale nie mam poczucia postępu.”
15. Poczucie winy bez konkretnego powodu	Obwinianie się za decyzje, emocje, relacje	„To wszystko przeze mnie. Gdybym tylko był lepszy…”

Skąd bierze się wysoko funkcjonująca depresja u Managera

W pracy z Managerami często spotykam się z trzema głównymi przyczynami:

Wysoka presja i perfekcjonizm – kult działania i efektywności nie pozostawia miejsca na słabość. Managerka uczy się, że emocje trzeba „odciąć”, a potrzeby zostawić na potem. Problem w tym, że to „potem” nigdy nie nadchodzi. Manager stawia na wysokie standardy do których jemu samemu jest trudno doskoczyć, a przy okazji niszczy tym swój Zespół.
Brak wsparcia emocjonalnego – w wielu kulturach organizacyjnych mówi się o wynikach, ale nie o samopoczuciu. Manager nie ma z kim porozmawiać o swoim zmęczeniu, rozczarowaniu czy lęku – bo przecież „na tym poziomie nie wypada”, „trzeba trzymać gardę wysoko”, „tylko sukces się liczy”.
Nadmiarowa tożsamość zawodowa – kiedy całe poczucie własnej wartości budowane jest na podstawie stanowiska, sukcesów i opinii innych, wystarczy jedno potknięcie, by zawalił się cały wewnętrzny świat.

Co zrobić, kiedy rozpoznajesz sygnały ukrytej depresji u siebie

Zacznij od prostego zdania: „Chcę lepiej o siebie zadbać, bo zasługuję na dobrostan – nie tylko na sukcesy.” To nie slogan. To decyzja, od której zaczyna się realna zmiana.

Oto 5 działań, które Manager może podjąć natychmiast:

Nazwij, co czujesz. Nie zamiataj emocji pod dywan. Nazwanie ich odbiera im moc.
Zrób miejsce na regenerację, nie tylko na odpoczynek. Regeneracja to coś więcej niż weekend w SPA – to świadome odłączanie się od presji i ocen ze świata zewnętrznego.
Zaproś kogoś do rozmowy. Może to być coach, psycholog, terapeuta lub zaufana osoba z zewnątrz – ważne, by rozmowa nie była powierzchowna.
Zadbaj o ciało, żeby mózg miał paliwo. Sen, ruch, odżywianie – to nie moda, to biologia Lidera.
Wprowadź rytuały mikro-zmiany. Codzienne 10 minut ciszy, dziennik emocji, 15 minut ruchu – to drobne, ale fundamentalne nawyki.

Jak Manager może pomóc pracownikowi z wysoko funkcjonującą depresją

Nie pytaj: „Czy coś się dzieje?” – usłyszysz: „Wszystko ok.”
Zamiast tego, powiedz: „Zauważyłem, że jesteś ostatnio bardziej zmęczony i wycofany. Chcę Ci powiedzieć, że jestem tutaj, jeśli chcesz porozmawiać.”

Przestrzeń, autentyczność i uważność – to narzędzia Lidera, które leczą więcej niż niejeden benefit.

Wysoko funkcjonująca depresja to niewidzialny kryzys przywództwa – nie dlatego, że niszczy efektywność, ale dlatego, że wyniszcza od środka tych, którzy utrzymują efektywność ponad wszystko. Manager, który trwa w napięciu, udając siłę, ryzykuje wypalenie, utratę sensu i zdrowia. Ale rozpoznanie tych sygnałów nie oznacza porażki – to akt odwagi. Decyzja, że wybieram dbałość o siebie, bo nie jestem tylko trybem w korporacyjnej maszynie, ale człowiekiem, który zasługuje na dobrostan, relacje i wewnętrzny spokój.